پمپهای جابجایی همانطور که از نامشان مشخص است با فشار آوردن بر آب باعث جابهجایی آن میشوند. مواردی از پمپهای جابجایی، پمپهای پیستونی، پمپهای دیافراگمی و تیوبهای غلتکی و پمپهای دورانی هستند. پمپهای دستی قدیمی، همان پمپهایی که برای کار کردن با آنها مجبور به بالا پایین کردن آن بودید، پمپ هالی جابهجایی پیستونی هستند.
پمپهایی که ظاهری شبیه به ملخدارند، پمپهای چاه نفت هستند. پمپهای جابهجایی برای انتقال مایع و یا آبهای سنگین به کار میروند و حجم بالا و دقیقی از آب یا آب با فشار بالا را ایجاد میکنند. علاوه بر آن در مورد چاه نفت برای تزریق کود، از پمپهای اسپریای، کمپرسور هوا و سیستمهای هیدرولیک برای دستگاهها استفاده میکنند.
پمپ سانتریفیوژ با استفاده از قطعه پروانه برای چرخش آب با سرعتبالا استفاده میکند که در کنار یک محفظه یا چمبر قرارگرفته است. این حرکت چرخشی از طریق نیروی سانتریفیوز باعث انتقال آب در سراسر پمپ میشود. پمپهای سانتریفیوژ آب را با چرخش سریع، در یک مسیر یکسان انتقال میدهد که باعث بیرون راندن آب از انتهای پروانه میشود و درنهایت شکاف و ساختار پوسته باعث خروج آب از پمپ میشود.
پمپهای سانتریفیوژ ممکن است چندطبقهای یا بهاصطلاح multi-stage باشند که در این صورت بیشتر از یک پروانه و پوششدارند و آبی که از یک پروانه به پروانه دیگر منتقل میشود، با افزایش فشار همراه است. ترکیب هر پروانه یا پوشش به طبقه یا استیج مربوط میشود.
بیشتر پمپهای سانتریفیوژ یک ورودی یا اینلت دارند که در زمان شروع کار پمپ باید هم در لولهی ورودی و هم در صورت شروع جریان آب وجود داشته باشد. اگر درون پمپ هوا وجود داشته باشد، نمیتواند آب را بهراحتی به لوله ورودی بکشد. بیشتر پمپهای سانتریفیوژ باید قبل از استفاده کاملاً پر شوند. بدین منظور باید اول لوله ورودی پمپ را از آب پرکنید و سریعاً پمپ را روشن کنید. بیشتر پمپهای سانتریفیوژ طوری طراحیشدهاند که وقتی برای اولین بار داخل آنها را از آب پر میکنیم، آب را به دام میاندازند و درواقع آب را برای مواقع مورداستفاده نگه میدارند. بعضی از پمپهای سانتریفیوژ، سلف پرایمینگ هستند یعنی اینکه قبل از شروع کار نیازی به پر کردن آنها نیست. پمپهای قابلحمل یا پمپهای پرتابلی برای استفاده موقت تمایل به سلف پرایمینگ (خود پر کردن) دارند.
پمپهای سانتریفیوژ خودمکش از رایجترین انواع پمپهای سانتریفیوژ هستند. انتهای این پمپها به یک موتور الکتریکی متصل شده است که مستقیماً آن را به شفت درایو موتور وصل میکند. اینگونه پمپها تکواحدی هستند. در اینگونه پمپها، آب وارد پوسته شده و در طول ساکشن ورودی به مرکز یکی از کنارههای پمپ میرود که بالای پوسته پمپ قرارگرفته است. اغلب پمپهای پرتابلی یا قابلحمل از نوع پمپهای سانتریفیوژ خودمکش هستند. پمپهای سانتریفیوژ خودمکش بهطورکلی برای اولین استفاده، به پر کردن آب نیاز دارند (مدلهای سلف پرایمینگ را نیز شامل میشوند) اما بیشتر آنها اینگونه نیستند.
پمپهای آب شناور انواعی از پمپهای سانتریفیوژ هستند که میتوانند کاملاً در زیرآب نصب شوند و اغلب موتوردار هستند. پمپهای آب شناور از موتور الکتریکی ضد آب و پمپ ترکیبی در یک واحد ساختهشدهاند. هر چه قدر پمپ آب شناور و موتور آن بزرگتر باشد، شبیه به یک سیلندر باریک و بلند میشود، بنابراین بهراحتی در آب قرار میگیرند. سایزهای کوچکتر این شناورها معمولاً در زیر چاهکنها، حوضچهها، تانکرها استفاده میشود که معمولاً به پمپهای چاهکن یا آبنما معروفاند. اگرچه پمپهای بزرگتر نیز قابلیت نصب در دریاچه یا و یا جریانهای عمیق را نیز دارند. بعضی از آنها نیز ممکن است در قسمتهای کمعمق نیز نصب شوند. روش رایج نصب پمپهای آب شناور در دریاچهها و رودخانهها به این صورت است که پمپ شناور را در زیرآب روی پوسته لوله و به قسمتی از سیلندر میچسبانند. بعضی از آنها به زیر شناور یا به اسکله شناور میچسبند.
پمپهای توربینی انواعی از پمپهای سانتریفیوژ هستند که زیرآب نصب میشوند و به درایو شفت موتوری که بالای سطح آب است، میچسبند. پمپهای توربینی با پمپهای آب شناور در بهرهوری انرژی قابلمقایسه هستند. زمانی که سایز موتور بسیار بزرگ است و درون پمپ شناور جا نمیشود، از این پمپها استفاده میشود. پمپهای توربینی چندطبقه هستند، هر طبقه از آن نوعی پمپ محسوب میشود. این پمپها مثل یک قطار کار میکنند که موتورهای چندتایی از دو طرف آن را میکشند، درواقع هر طبقه باید یک موتور محسوب شود. پمپهای توربینی نوعی از پمپها هستند که در کشاورزی یا چاههای آب در ناحیه شهری میبینید. زمانی که یک موتور بزرگ به انتهای پمپ وصل شده است و یکی از کنارهها در زیر قرارگرفته است، بیشتر شبیه آن است که فقط یک موتور در زیر چاه یا زیر تانکر قرارگرفته است. پمپهای توربینی در دو یا سه سایز مختلف هستند که اغلب در کنار هم قرار میگیرند تا ترکیبی از جریانهای مختلف را کنترل کنند.
یک پمپ جت که بهاصطلاح به آنها جت پمپ میگویند، پیوندی از پمپ سانترفیوژ است که با دستگاههای جت ترکیبشده که توانایی پمپ را برای کشیدن آب از سطح آبی که زیر پمپ است، بالا میبرد. زمانی که جت پمپها درمکش آب توانای بالایی داشته باشند، ظرفیتها جریان کمتری دارند از چیزی که در بیشتر سیستمهای آبپاشی وجود دارد؛ اما موقعیتها و شرایطی هم وجود دارند که تنها چیزی که به آن احتیاج دارید، آب زیرزمینی کمعمق میباشد. یک مثال کاربردی میتواند پمپ آب از رودخانه یا حوضچه باشد، جایی که آب سطوح مختلفی دارد و پمپ باید بالای خط آب نصب شود. کاربرد دیگر پمپ آب از چاههای ماسهای کمعمق میباشد… همانطور که در بالا هم توضیح دادیم، جت پمپها نرخ جریان کمتری از پمپهای سانتریفیوژ استاندارد با اسب بخار یکسان دارند. جت پمپها در دو نوع در دسترس هستند: جت پمپها مخصوص چاه کمعمق و جت پمپها مخصوص چاه عمیق. بهطورکلی یک جت پمپ آب کمعمق، آب را از عمق 25 فوت از زیر پمپ به سمت بالا میکشد. مدل چاه عمیق، آب را از عمق 75 یا 80 فوت زیر سطح آب به بالا میکشد.